Αν ένας κατεστραμμένος ή τραυματισμένος τένοντας αποτυγχάνει να θεραπευτεί με ξεκούραση και φυσικοθεραπείες, ο θεράπων ιατρός μπορεί να προτείνει έκχυση PRP (πλάσματος πλούσιο σε αιμοπετάλια) ή αλλιώς αυτόλογων αυξητικών παραγόντων (ACP). Πολλοί ειδικοί πιστεύουν πως οι φυσικές ιδιότητες αυτοϊασης των αιμοπεταλίων και του πλάσματος διευκολύνουν την επούλωση και επιδιορθώνουν τους κατεστραμμένους τένοντες.

Όταν αντιμετωπίζεις ένα κατεστραμμένο τένοντα με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια, ο θεράπων ιατρός εκχύνει PRP κατευθείαν στην περιοχή. Ο στόχος είναι:

• Μείωση του πόνου

• Βελτίωση της λειτουργίας της άρθρωσης

• Επιδιόρθωση της βλάβης στον ιστό του τένοντας

Ενώ έχει γίνει πολύ έρευνα τα πρόσφατα χρόνια, περισσότερες ποιοτικές κλινικές έρευνες χρειάζονται πριν οι επιστήμονες να μπορέσουν να γνωρίζουν ακριβώς αν και πως το PRP βοηθάει ασθενείς με τενοντοπάθεια. Και ενώ η έρευνα μέχρι στιγμής είναι ενθαρρυντική, η θεραπεία με PRP δεν θεωρείται σαν κλασική αντιμετώπιση και τα ασφαλιστικά προγράμματα δεν καλύπτουν αυτή την θεραπεία.

Τενοντίτιδα, τενόντωση και τενοντοπάθεια

Οι τένοντες είναι μαλακοί ιστοί που συνδέουν τους μύες με τα οστά, και ο εκφυλισμός τους μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες, όπως παρελθοντικούς τραυματισμούς, ηλικία, πιέσεις αλλά και από υπερβολική χρήση. Μια βλάβη στον τένοντα αναφέρεται συνήθως ως τενοντίτιδα, τενόντωση ή τενοντοπάθεια.

Η τενοντίτιδα είναι μια κατάσταση φλεγμονής, αλλά οι έρευνες έχουν δείξει πως οι περισσότεροι τραυματισμοί στους τένοντες δεν περιέχουν το στοιχείο της φλεγμονής. Το πρωταρχικό πρόβλημα σε αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται να είναι η διάσπαση της δομικής σύνθεσης (παράδειγμα, η ποσότητα της απαραίτητης ποσότητας κολλαγόνου που περιέχει ο τένοντας), δύναμης και ευστάθειας. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτός ο εκφυλισμός έχει ως αποτέλεσμα ένα χρόνιο πόνο, ανικανότητα στην κίνηση ή ρήξη του τένοντα. Οι ειδικοί ιατροί περιγράφουν αυτόν τον εκφυλισμό του τένοντα ως τενόντωση ή τενοντοπάθεια.

Η λειτουργία του PRP

Δεν είναι ξεκάθαρο πως το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια μπορεί να ανακουφίσει τον πόνο στον τένοντα σε κάποιους ανθρώπους. Οι ειδικοί θεωρούν πως ίσως:

• Ενεργοποιεί την αυτοϊαση, συμπεριλαμβανομένου της διέγερσης παραγωγής κολλαγόνου, το οποίο είναι ένα σημαντικό στοιχείο του τένοντα και του ιστού του συνδέσμου.

• Περιέχει πρωτεΐνες που αλλάζουν τους υποδοχείς του πόνου στον ασθενή και μειώνουν την ευαισθησία στον πόνο (1,2).

Οι ερευνητές ακόμα μαθαίνουν για τον τρόπο που λειτουργεί το PRP.

Αιμοπετάλια και πλάσμα

Το πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια προέρχεται από το αίμα. Ένα δείγμα αίματος από τον ασθενή επεξεργάζεται με την χρήση ειδικού ιατρικού εξοπλισμού ώστε να παραχθεί η θεραπευτική ενέσιμη ουσία που περιέχει το πλάσμα με υψηλότερες συγκεντρώσεις σε αιμοπετάλια από αυτά που περιέχονται φυσιολογικά στο αίμα.

• Τα αιμοπετάλια είναι φυσιολογικά στοιχεία στο αίμα, όπως τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια. Τα αιμοπετάλια απελευθερώνουν κάποιες ουσίες που ονομάζονται αυξητικοί παράγοντες αλλά και άλλες πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την κυτταρική διαίρεση.

• Το πλάσμα είναι το υγρό στοιχείο του αίματος. Το περισσότερο είναι νερό αλλά επίσης περιέχει πρωτεΐνες, αυξητικούς παράγοντες, μικροθρεπτικά συστατικά, γλυκόζη και αντισώματα μεταξύ άλλων.

Κατά ένα ενδιαφέρον τρόπο, δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος τρόπος για το “πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια”, έτσι μια ένεση με PRP μπορεί να διαφέρει από κάποια άλλη, ανάλογα με την προετοιμασία και την διαδικασία παραγωγής του PRP, ή από την σύνθεση του αίματος του κάθε ασθενή.

Διαδικασία παραγωγής PRP

Οι μέθοδοι μπορεί να είναι διαφορετικοί, αλλά ο πιο συνήθης τρόπος παραγωγής PRP περιλαμβάνει φυγοκέντρισητου δείγματος αίματος του ασθενή. Ένα φιαλίδιο με αίμα τοποθετείται σε μια φυγοκεντρική μηχανή η οποία περιστρέφεται σε πολύ μεγάλες ταχύτητες. Η περιστροφή προκαλεί της διαχώριση του αίματος σε στρώματα:

• Ερυθρά αιμοσφαίρια, αποτελούν περίπου το 45% του αίματος και διαχωρίζονται στο κάτω μέρος του φιαλιδίου

• Λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια σχηματίζουν το μεσαίο στρώμα, το οποίο καλείται φλεγμονώδης πλακούντας, και αποτελεί λιγότερο από το 1% του φυγοκεντρισμένου αίματος.

• “Φτωχό σε αιμοπετάλια” πλάσμα, ή πλάσμα στο οποίο παρουσιάζεται χαμηλή συγκέντρωση αιμοπεταλίων, σχηματίζει το εναπομείναν επάνω στρώμα, το οποίο αποτελεί το 55% περίπου του φυγοκεντρισμένου δείγματος αίματος.

Από την στιγμή που η διαδικασία φυγοκέντρισης ολοκληρωθεί, ο θεράπων ιατρός ή ο μικροβιολόγος αφαιρεί το φιαλίδιο από την συσκευή φυγοκέντρισης, εξάγει από εκεί τα απαραίτητα στοιχεία του αίματος για το PRP και προετοιμάζει το ενέσιμο διάλυμα.

Πηγές:

1. Descalzi F, Ulivi V, Cancedda R, Piscitelli F, Luongo L, Guida F, Gatta L, Maione S, Di Marzo V. Platelet-rich plasma exerts antinociceptive activity by a peripheral endocannabinoid-related mechanism. Tissue Eng Part A. 2013 Oct;19(19-20):2120-9. doi: 10.1089/ten.TEA.2012.0557. Epub 2013 Jun 6. PubMed PMID: 23578218.

2. The International Cellular Medical Society. Guidelines for the Use of Platelet Rich Plasma. Adopted 2011.

Συγγραφέας: John J. Wilson MD, MS

Επιμέλεια και κατασκευή: Runningmagazine